Interview met Francien Meuleners: Het verhaal achter de covers van de trilogie

Het leven van de kunstschilder Francien Meuleners vormt een rode draad in de drie boeken van Margaret van Mierlo: Hemelse Koffie, De zandlezer en Kreukelzone. Ze vormen weliswaar een trilogie maar zijn ook geheel los van elkaar te lezen. Margaret schreef de romans en Francien schilderde de omslagen, de covers. Het was alsof er tussen hen een onuitgesproken afspraak gold dat de een zich niet zou bemoeien met de inbreng van de ander. Je zou het een vanzelfsprekend wederzijds respect kunnen noemen voor de kunde van de ander.

Francien, hoe kwam je op het ontwerp van het allereerste boek, Hemelse Koffie?

‘Meteen al bij het horen van de titel die Margaret het boek wilde geven, kreeg ik een beeld voor ogen. Het boek is ontstaan door de talloze interviews die zij mij afnam onder waarschijnlijk liters koffie die we in totaal samen hebben gedronken. Misschien had Margaret letterlijk een aards ontnuchterende kop koffie nodig bij het aanhoren van mijn spirituele ervaringen. Zij was niet thuis in die wereld en ik liet het aan haar over hoe ze mijn ervaringen in Hemelse koffie zou verwerken. Het schilderij dat ik voor haar eerste roman ontwierp laat een verbinding zien tussen het spirituele, in de vorm van een engel, met het aardse, de koffiebonen, die in de figuur op aarde neerdwarrelen.’

Ging het ontwerpen van de cover van De zandlezer ook vanzelfsprekend?

‘Nee, niet meteen, want deze roman bevat meerdere verhaallijnen en was moeilijker in één symbool of afbeelding neer te zetten. Ik heb toen gekozen voor de cirkel als basis, in zandkleuren. In De zandlezer komen twee figuren voor op wie de titel kan slaan. Beiden zien meer dan de gewone mens. Ze hechten waarde aan vorige levens, aan oorzaak en gevolg. Volgens hen komt alles wat je doet of nalaat uiteindelijk weer bij je terug, zoals een cirkel symboliseert.

Aan de linkerzijde zie je de vage afdruk van een hand. Het verwijst naar het zandlezen, een techniek van het toekomst voorspellen, maar verwijst ook naar een handreiking naar elkaar.’

En Kreukelzone?

‘Net als bij Hemelse Koffie had ik een ontwerp al redelijk snel in beeld en ging het schilderen soepel. Toen het schilderij af was, riep het bij mij en ook bij Margaret een gevoel van kwetsbaarheid op, van breekbaarheid. Een gevoel dat deze roman in diverse passages zeker oproept. Ik had daarom bewust gekozen voor zachte lilakleuren. Maar toen ik het manscript nog een keer ter hand nam, trof mij juist de kracht van de figuren uit de roman, juist door de heftige situaties die zij doormaakten. Ik begon aan een tweede schilderij, nu in krachtig paarsblauw, indigo, verwijzend naar diep water, een belangrijk gegeven. In het boek komt een bijna verdrinking voor, maar het water is ook een verwijzing naar de verwoestende zee zoals de vluchtelingen die meemaken. De cover laat een soort raster zien, een tralies of is het een front van een auto? Een auto-ongeluk heeft grote impact in het boek. Precies zoals het in mijn leven had. De roman bestaat uit vele lagen, net zoals ik meestal schilder, laag over laag. Het schilderij dat ik voor deze roman maakte, heeft zeven lagen. Het is een heel proces net zoals het schrijven, vermoed ik.

Als je goed kijkt, zie je links voor het raster een vogel. Kijkt die van binnenuit naar de vrijheid die er buiten ligt? Of is hij buiten en blikt hij terug naar de tijd dat hij opgesloten zat? Beide thema’s komen in het boek voor.’

En nu? Ga je in de toekomst nog meer covers van romans ontwerpen?

‘Ik voorzie inderdaad dat Margaret meer romans gaat schrijven. Mijn verhaal, de gebeurtenissen die mijn leven zo indringend hebben beïnvloed, is prachtig in de drie romans verwoord. Dat is klaar. Maar ik heb haar al aangeboden om ook voor haar volgende romans de cover te ontwerpen.’