Over Chris Huinder en zijn werk: in gesprek met Saskia van Eenbergen

Een oeuvre van twee verhalenbundels en twee romans liet Palmslagauteur Chris Huinder na. Chris overleed in mei 2018 na een kort ziekbed. Hiermee namen we afscheid van een bijzondere man en schrijver. Zijn overlijden maakt het voor zijn vrouw Saskia van Eenbergen echter des te belangrijker om zijn werk levend te houden. In dit interview praten we met haar over Chris’ werk en schrijverschap en haar ervaringen hiermee.

Kun je wat over jou en Chris vertellen?

Chris en ik hebben elkaar ontmoet in Lissabon, eind jaren zeventig. Hij, afgestudeerd politicoloog, in Portugal werkzaam als journalist onder andere voor het Financieel Dagblad. Ik, ook politicoloog, maar nog in opleiding, werkend aan mijn scriptie over de veranderingen na de Anjerrevolutie van 1974. We deelden veel en waren ook heel verschillend. Chris, geboren in Indonesië, zonder ouders opgegroeid in een kindertehuis, die van jongs af aan zijn eigen weg heeft moeten vinden en ook heeft gevonden. Ik, enig kind van zeer liefhebbende en stimulerende ouders uit een dorp aan de rand van de Peel. We werden verliefd op elkaar en hebben samen een heel rijk leven gehad. Genoten van elkaar en van onze drie kinderen, die inmiddels volwassen zijn. En we vonden elkaar in maatschappelijke, politieke belangstelling en nieuwsgierigheid en in de vele reizen die we maakten.

Hoe was Chris als schrijver en hoe heb jij dat ervaren?

Chris heeft zijn hele leven veel geschreven. Brieven. Journalistieke artikelen. Opiniërende artikelen en essays. Chris was altijd al een kunstliefhebber, volgde ook de opleiding Kunstgeschiedenis. Beide hebben hem geïnspireerd om definitief voor zijn schrijverschap te kiezen. In zijn schrijven herkende ik zijn vasthoudendheid. Hij had een enorme discipline om dagelijks te schrijven.

Ik vind het verrassend om in de boeken de plekken terug te zien waar we hebben gewoond en hebben gereisd. Dichtbij, Den Bosch, Vught, Tilburg. En ver(der) weg San Francisco, Schotland, Sevilla. Ingeweven in nieuwe verhalen met nieuwe personen en personages. De bundel De Wimpers van Franco bevat bijvoorbeeld een Het Boschdiner van Lodewijk en Nel. Boschdiner was een kookwedstrijd waaraan ik met een team uit Den Bosch Noord had deelgenomen. Chris heeft er een totaal ander, verrassend verhaal van gemaakt. Onze dochter woonde een aantal jaren terug in San Francisco. We zwierven er uren door de straten. Die straten en details ervan zijn terug te vinden in De Ring uit zijn bundel Stenen in het hoofd. Ook hier: een totaal ander verhaal. Maar zijn scherpe waarnemen zie ik terug in de precieze beschrijvingen van de straten.

Chris kon, dat hebben meer recensenten opgemerkt, die plaatsen en steden gedetailleerd en kleurrijk beschrijven. En in de personages in zijn boeken herken ik de Chris die mij bij onze eerste ontmoeting zeer verraste en altijd is blijven boeien. Een Chris die zeer intensief en intens in gesprek was met de mensen om hem heen. Die vroeg. En doorvroeg. Die geen genoegen nam met halve antwoorden. En die nog meer wilde weten. Hij was een man, Chris, die veel en diepe interesse in mensen toonde.

Hoe zorg je ervoor dat Chris' boeken niet worden vergeten?

Ik doe dat niet alleen, maar trek daarin samen op met een aantal vrienden en uiteraard onze kinderen. Na het overlijden van Chris kregen we een mooie uitnodiging van het Bossche Museum Slager. Chris was werkzaam voor dit museum en zij wilden graag een bijeenkomst organiseren naar aanleiding van het verschijnen van Chris’ vierde boek Liefde in Lissabon. Lindy Jense, journaliste die eerder werk van Chris had gerecenseerd, en Joep Dohmen, filosoof, hebben daaraan medewerking verleend. Het werd een heel drukke bijeenkomst. Indrukwekkend ook vooral door de verhalen van Lindy en Joep.

Lees hier Lindy Jenses bijdrage aan de boekpresentatie van Liefde in Lissabon.

Deze bijeenkomst leverde veel reacties op. Zijn vierde boek werd goed verkocht en dat gold ook voor De Wimpers van Franco, dat nu in herdruk verschijnt. Wij kijken nu naar mogelijkheden om in of rond de Boekenweek aandacht aan zijn werk te geven in Vught, Tilburg en/of den Bosch. En suggesties zijn zeer welkom!

Welke van de vier boeken die Chris heeft gepubliceerd spreekt je het meest aan en waarom?

Dat is een lastige vraag. Zijn boeken zijn heel verschillend. Je kunt ze in tweeën delen. Eerste en laatste boek zijn romans. De twee daartussenin verhalenbundels.

In zijn romans staat de zoektocht centraal van twee jongens, mannen, die hun ouders niet hebben gekend. Hij beschrijft de moeizame pogingen om de eigen jeugd, de eigen kindertijd te begrijpen en te snappen wat hun ouders hebben gedaan en waarom ze er niet waren. Zoals Joep Dohmen het uitdrukte: “Het grote belang van Chris’ schrijverschap ligt in zijn literaire articulatie van de volstrekt eenzaamheid en verlatenheid van zulke kinderen. En die erin slagen, op geheel eigen wijze, de eigen existentie te ontdekken en ontwikkelen.”

De twee verhalenbundels zijn anders. Speelser. Luchtiger. Zoals Lindy Jense het zei: “Chris liep over van de ideeën die allemaal een plek moesten krijgen. Dat zie je aan zijn bundels met korte verhalen. Het plezier in het verzinnen van intriges spat er werkelijk van af. Chris probeert allerlei personages uit: hij verplaatst zich in een vrouw als verteller van een verhaal of probeert de wazige gedachtegang van een dronkenlap weer te geven. In Stenen in het Hoofd gaan de verhalen van de ondergang van een doorgedraaide PR-medewerker via een verweesde Amerikaanse puber om ‘De Ring’ naar een totaal uit de hand lopende logeerpartij in Rome. In De Wimpers van Franco wordt meer dan eens de bedrieger bedrogen en krijgen verhalen regelmatig op het laatst een verrassende wending.

Wat is je eigen relatie tot lezen en verhalen? Heb je zelf schrijfambities?

Ik ben een veellezer, van jongs af aan. Fan van John Steinbeck, Amos Oz en Elena Ferrante. En ook van thrillers en detectives, iets waar Chris weinig van moest hebben. Schrijven doe ik ook van jongs af aan. Heb als journalist gewerkt. Geschreven over maatschappelijke, politieke onderwerpen, over muziek en hier liggen nog verhalen uit en over de Peel. In mijn huidige werk voor de provincie Noord-Brabant kan ik de nodige creativiteit kwijt. En ik heb hier thuis nog stapels brieven en dagboeken liggen, die ik aan het bundelen ben. Dus… wie weet wat daar op volgt.